มะเร็งตับระยะท้าย (Advanced stage) รักษาได้หรือไม่ ?

รักษาได้ และการรักษาที่เป็นมาตรฐานในปัจจุบัน คือ การให้ยามุ่งเป้า (Targeted therapy) อย่างไรก็ตาม มะเร็งตับระยะท้าย โดยเฉพาะมะเร็งตับที่มีการลุกลามไปยังหลอดเลือดดำตับ ยังมีการรักษาอื่นที่ได้ผลดี เช่น การให้สารกัมมันตรังสีทางหลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงก้อนมะเร็งตับ (TARE)

TARE คืออะไร ?

TARE ย่อมาจาก Trans Arterial Radio Embolization คือการรักษามะเร็งตับโดยการให้สารกัมมันตรังสีทางหลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงก้อนมะเร็งโดยตรง เพื่อให้ก้อนมะเร็งตาย หรือมีขนาดเล็กลง สามารถใช้รักษามะเร็งตับระยะกลาง ถึงระยะท้าย (Intermediate to advanced stage)

ผลการรักษาที่คาดหวัง

มะเร็งตับระยะกลาง ถึงระยะท้าย ที่ได้รับการรักษาด้วย TARE สามารถ

1. หายได้ หากก้อนมะเร็งตอบสนองต่อสารกัมมันตรังสีดี

2. ขนาดเล็กลง และ/หรือ จำนวนน้อยลงได้ จนอาจสามารถรักษาด้วยการ ผ่าตัด จี้ก้อน หรือเปลี่ยนถ่ายตับ เหมือนมะเร็งตับระยะต้น (Very early to eary stage) ได้

3. หากไม่ตอบสนอง หรือตอบสนองไม่ดีต่อสารกัมมันตรังสี อาจจำเป็นต้องได้รับการรักษาด้วยยามุ่งเป้า (Targeted therapy)

การรักษามะเร็งตับด้วย TARE จะประเมินผลการรักษาที่ 3-6 เดือนหลังทำการตรวจรักษา หากก้อนมะเร็งตอบสนองดี แต่ยังไม่หมดไป สามารถทำซ้ำได้ ด้วย TACE หรือ TARE

ขั้นตอนการทำ TARE มีอะไรบ้าง ?

ประกอบด้วย 2 ขั้นตอน ได้แก่ วางแผนการรักษา และให้สารกัมมันตรังสี ห่างกันประมาณ 1 สัปดาห์

1. วางแผนการรักษา

   1. ผู้ป่วยนอนหงายบนเตียง และจะได้รับการตรวจวัดสัญญาณชีพก่อน ระหว่าง และหลังทำการตรวจรักษา เป็นระยะๆ

   2. แพทย์ฉีดยาชาบริเวณที่จะทำการสอดสายสวน เช่น ขาหนีบขวา หรือข้อมือซ้าย

   3. ระหว่างตรวจรักษา จะมีการตรวจเอ็กซเรย์เป็นระยะๆ และอาจได้รับคำสั่งให้ หายใจเข้า/ออก หรือกลั้นหายใจ

   4. ฉีดสารจำลองการกระจายตัวของกัมมันตรังสี (99mTc-MAA)

   5. ระยะเวลาการตรวจประมาณ 2 ชั่วโมง

   6. หลังตรวจ แพทย์จะนำอุปกรณ์สายสวนออกให้ทั้งหมด และกดแผลให้เลือดหยุดประมาณ 15-30 นาที

   7. ผู้ป่วยจะได้รับการถ่ายภาพ (SPECT) ที่เวชศาสตร์นิวเคลียร์ และแพทย์รังสีร่วมรักษานำภาพที่ได้ วางแผน และคำนวนปริมาณสารกัมมันตรังสีต่อไป

2. ให้สารกัมมันตรังสี

   1. ขั้นตอนคล้ายการวางแผนการรักษา

   2. ขณะให้สารกัมมันตรังสี ผู้ป่วยอาจมีอาการ ปวดท้อง คลื่นไส้อาเจียน จะมีการให้ยารักษาตามอาการเมื่อจำเป็น

   3. หลังตรวจ แพทย์จะนำอุปกรณ์สายสวนออกให้ทั้งหมด และกดแผลให้เลือดหยุดประมาณ 15-30 นาที

   4. ผู้ป่วยจะได้รับการถ่ายภาพ (SPECT) ที่เวชศาสตร์นิวเคลียร์อีกครั้ง

   5. หลังให้สารกัมมันตรังสี ผู้ป่วยควรหลีกเลี่ยงการพบ หญิงตั้งครรภ์ และเด็กเล็ก ประมาณ 3 วัน หลังการตรวจรักษา

วางแผนการรักษา เฉพาะสำหรับผู้ป่วยแต่ละคน (Individualized dosimetry)

เตรียมตัวอย่างไรก่อนเข้ารับการตรวจรักษาด้วย TARE ?

1. เจาะเลือดเพื่อดู การแข็งตังของเลือด เกล็ดเลือด การทำงานของตับและไต และผลเลือดติดตามเนื้องอก (AFP)

2. งดน้ำและอาหารอย่างน้อย 6 ชั่วโมงก่อนทำการตรวจรักษา ผู้ป่วยจะได้รับสารละลายทางหลอดเลือดดำในวันที่ทำการตรวจรักษา

3. งดยาต้านเกร็ดเลือด และยาละลายลิ่มเลือด

4. ผู้ป่วยจะได้รับการทำความสะอาดโกนขนบริเวณขาหนีบ ในกรณีที่จะใส่สายสวนทางขาหนีบ

ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดหลังการรักษา

1. ภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อย

   • ไข้ ปวดท้อง คลื่นไส้อาเจียน ได้ประมาณ 1 สัปดาห์หลังทำการตรวจรักษา

2. ภาวะแทรกซ้อนที่พบได้น้อย

   • เลือดออก หรือมีก้อนเลือดบริเวณที่ใส่สายสวน

   • ติดเชื้อ หรือเป็นฝีในตับ

   • ตับวาย